Allah rızası için oruç tutan kişiler iftar yaparak oruçlarını tamamlarlar. İftar ailecek yapılabileceği gibi eş, dost, akraba veya iftar çadırları aracılığıyla yapılabilir. Ayrıca iftar yapamayacak durumda olan kişiler bağışlar sayesinde iftar yapma imkanı bulabilirler.
Şefkat Eli Derneği Ramazan ayında yapılan iftarlar için Müslümanlardan ve hayırsever kişilerden bağış kabul eder. Bu sayede faaliyet alanı içinde kalan şehirlerde ve ülkelerde iftar sofraları kurarak insanların oruçlarını açmalarına yardım eder.
İftar nedir? İftar oruç açma zamanıdır ve oruçlu olunduğu zamanda okunan akşam ezanını tekabül eder Oruç tutan Müslümanlar akşam ezanının okunmasıyla birlikte yemek yiyerek tuttukları orucu açarlar. Ramazan ayında akşam ezanı vakitleri iftar vakti olarak anılır ve bu vaktin yaklaşmasıyla iftar sofraları hazırlanmaya başlar.
İftar Arapça kökenli olan fatr kelimesinden türemiş olan bir kelimedir. Fatr kelimesi yaratmak, kesmek ve icat etmek gibi anlamlara gelen bir kelimedir. Fatr kelimesinin türetilmesiyle ortaya çıkan iftar oruç açma zamanı olarak anılır. Ayrıca fatr kelimesinin fıtrat kelimesiyle bağlantılı olan bir kelimedir.
İftar güneşin battığını temsil eden akşam ezanının okunmasıyla birlikte yapılır. Ancak iftarın yapılabilmesi için kişilerin oruç tutmuş olmaları ve iftar vakti geldiğinde de oruçlarını açmaları gerekir. Aksi takdirde oruç tutmadan yenilen yemek akşam yemeği olarak isimlendirilir. Bunun için daha çok oruç ayı olan Ramazan zamanında yenilen akşam yemeklerine iftar ismi verilir.
İftar vakti akşam ezanının okunduğu zamandır. Bu zaman için kesin bir saat vermek mümkün değildir. Çünkü şehirlere, ülkelere ve bölgelere göre akşam ezanının saati değişiklik gösterir. Bunun için oruç tutan kişiler bulundukları bölgede akşam ezanının okunma vaktini takip ederek iftar vaktinin geldiğini anlayabilirler. Bu nedenle bazı ülkelerde oruca erken başlanıp erken açılırken bazı ülkelerde oruca başlama ve oruç açma saatleri daha geç olmaktadır.
İftar, imsak ve iftar arasında aç kalan insanların karınlarını doyurmaları için yapılır. Gün boyu aç kalan ve nefislerini terbiye eden insanlar iftar vaktinin girmesiyle yemeklerini yiyerek oruçlarını açarlar. İftar yemeğinin yenmesi tutulan orucun tamamlanmasını sağlar. Oruç tutan kişiler iftarı kendileri veya aileleri ile yapabilecekleri gibi dernekler, belediyeler ve kurumlar tarafından kurulan iftar sofralarına katılarak da yapabilirler. Böylelikle insanlarla bir araya gelerek iftar ruhunu yaşatabilirler.
İftarda ne yenir? İftar hazırlığı yapan kişilerin en fazla sorduğu soruları oluşturur. İnsanların genellikle Ramazan ayında kurdukları iftar sofraları normal zamanlardaki sofralardan daha zengin sofralar olur. Özellikle iftara çağırılan eş, dost ve akrabanın olmasıyla yemek çeşitliliği daha fazla olur. Müslümanların kurduğu iftar sofralarında yaygın olarak bulunan yiyecekler ve yemekler arasında şunlar vardır;
İftar sofralarını Türk mutfağında bulunan diğer yemeklerle zenginleştirmek mümkündür. Ancak imkan olduğunda israf olmamasına dikkat edilmesi gerekir. Ayrıca iftar sofralarında Ramazan pidesi de vazgeçilmez yiyecekler arasında bulunur.
İftar oruç tutan kişiler tarafından yapılır. Orucun bulunmadığı durumlarda iftar yapmak mümkün değildir. Bunun için kimlerin oruç tutabileceğinin bilinmesi gerekir. Böylelikle kimlerin iftar yapabileceği sorusuna da cevap verilebilir. Oruç tutabilecek olan kişiler şunlardır;
Bu şartları taşıyan kişiler oruç tuttukları takdirde iftar yapabilirler. Bu kişiler dışında kalan kişiler oruç tutmakla yükümlü değildir. Özellikle Müslüman olmayan kişilerin oruca zorlanması doğru değildir. Bunlar dışında çocukların oruç alışkanlığı kazanmaları amacıyla ergenlik çağına gelmemiş olsalar da yarım gün ya da tam gün oruç tutmaları sağlanabilir.
İftar İslam dini açısından önemli hükümleri bulunan bir ibadettir. Ramazan ayı ve oruçla bağlantılı olan iftar sayesinde orucun tamamlanması mümkün olur. İftar yapmak amacıyla kurulan iftar sofraları insanların bir araya gelmelerine vesile olur. Bu sofraların bağış amacıyla kurulması insanların Allah nezdinde büyük sevap kazanmalarına yardımcı olur.
İftar yapmak için oruç tutan kişiler gün boyu aç kaldıkları için nefislerini terbiye edebilir ve aynı zamanda aç insanların halinden anlayabilirler. Orucun Allah için tutulması sayesinde iftar da Allah rızasını elde etmek için yapılır. Bu nedenle de insanların Allah’a yaklaşmaları için yeni nedenler ortaya çıkmış olur. Oruç tutmak insanlara Peygamber Efendimiz zamanında farz kılınan bir ibadet olduğu için iftar da farzın yerine getirilmesini kolaylaştıran bir ibadettir.
Peygamber ve alimler tarafından rivayet edilen hadisler arasında iftarla ilgili hadisler de bulunur.
İftarla ilgili hadisler arasında en bilinenleri şunlardır;
Bu hadislerde belirtilen sevapları kazanmak ve insanların lezzetli yemeklerle oruçlarını açmaları için iftar yaptırmak gerekir. Ayrıca kişiler iftarlarını kendileri için de yapabilirler.
İftar ile sahur birbirinden farklı olan iki kavramdır. Sahur oruç tutmak isteyenlerin imsak vakti girmeden önce yedikleri yemeğe verilen isimdir. İmsak vakti girmeden yani sabah ezanı okunmadan insanların karınlarını doyurarak oruç tutmaya niyet etmeleri gerekir. Ezanın okunması itibariyle oruç başlayacağından ezandan sonra yemek içmek mümkün değildir. İftar ise orucun tamamlandığını belirten zamandır. İftar vakti girdiğinde tutulan oruçlar yemek yenilerek açılır.
Oruç tutanların iftar zamanında yapabilecekleri dualar vardır. Bu dualar iftar duası olarak adlandırılır. İnsanlar iftar duasını Arapça ve Türkçe olarak okuyabilirler.
İnsanlar tarafından yaygın olarak okunan Arapça iftar duası şudur:
“Bismillahi vel hamdü lillahi. Allahümme leke sumtü ve ala rızkıke eftartü. Ve aleyke tevekkeltü, sübhaneke ve ni hamdike. Tekabbel mini, inneke entes semiul alim.”
Duanın okunması sonrasında amin denilerek oruç açılır.
Türkçe iftar duası yapmak isteyenler ise “Allah'ım senin rızan için oruç tuttum, sana inandım ve sana güvendim. Senin verdiğin rızkla orucumu açtım. Ey, bağışlaması bol olan Allah’ım. Beni, annemi, babamı, milletimi, devletimi ve tüm inananları koru. Bizden rahmetini ve yardımını esirgeme. Ey Allah’ım bizlere yaşama sevinci ver. Bizlere karşılayacağımız her türlü güçlüğe ve zorluğa karşı dayanma gücü ver. Senin her şeye vermeye gücün yeter. Bize de istediklerimizi ver. Amin.”
İftar yaparak oruçlarını açan kişiler iftar sonrasında yatsı vakti geldiğinde teravih namazını kılarlar. Bu namaz Ramazan ayında kılınan ve Peygamber sünneti olan bir ibadettir. Teravih namazı kişilerin kendi başlarına kılabilecekleri bir namazdır ancak bu namazı cemaatle kılmanın sevabı daha büyüktür. Bu namazın cemaatle kılınmasının farz olmaması için Hz. Muhammed cemaatle kılmamıştır.
İftardan sonra kılınan teravih namazı 20 rekattır. Bu namazın kılınma zamanı ise yatsı namazının kılınması sonrasındadır. Yatsı namazı kılınır ardından ise teravih namazı kılınır. Bu namazın kılınması sonrasında vitir namazı kılınarak ibadet tamamlanır. 20 rekat olan teravih namazının 2 veya 4 rekat şeklinde kılınması mümkündür.
İftar insanların oruç tutmaları durumunda yaptıkları bir ibadettir. Ancak oruç tutan kişiler kendileri iftar yapabilecekleri gibi kendilerinden başka oruç tutan kişilere iftar bağışında bulunabilirler. Özellikle oruç tutan ancak iftar yapacak yiyeceği olmayan kişiler iftar bağışı yapılarak onların karınlarını doyurmaları sağlanabilir. İftar bağışı bir kişinin bir günlük iftar yemeği yemesini karşılayacak tutar olur. İftar bağışı para veya iftar sofrası kurma şeklinde yapılabilir.
İstanbul’da ana şubesi bulunan Şefkat Eli Derneği iftar bağışlarını kabul eden bir dernektir. Derneğin hayırseverlerin bağış yapabilmesi için açtıkları hesap numaralarına gönderilen bağışlar sayesinde fakir ve oruç tutan Müslümanlar için iftar sofraları kurulur. Bu sofralar sayesinde onların oruçlarını açmaları sağlanabilir.
Dernek aracılığıyla yapılacak iftar bağışının tutarı 2021 yılı itibariyle (güncel fiyatlar için online bağış sayfamızı ziyaret edin) olarak hesaplanmıştır. Bu tutar sayesinde bir kişinin iftarını yapması sağlanabilir. Yardımda bulunmak isteyen insanlar maddi durumlarına bağlı olarak (güncel fiyatlar için online bağış sayfamızı ziyaret edin) üzerinde de bağış yaparak daha fazla kişinin iftar yapmasını sağlayabilirler. Ayrıca birden fazla kişinin yaptığı iftar bağışlarının bir araya getirilmesiyle Gazze, Arakan, Yemen ve Suriye gibi ülkelerde bulunan insanlar için iftar çadırları kurulabilir.
İftar bağışı Ramazan ayı boyunca her gün yapılabilir. Kişiler bir ay içerisinde maddi durumlarının el verdiği ve istedikleri her an derneğe ulaşarak bağışta bulunabilirler. Böylelikle de oruç tutan mazlumların oruçlarını iftar yaparak açmalarını sağlayabilirler.
İftar bağışı yapmayı düşünen kişilerin bağış yapabilmeleri için seçebilecekleri birden fazla yol vardır. Bağış için Şefkat Eli’nin aracı olarak belirlenmesiyle derneğe online iftar bağışı yapılabilir. Bunun dışında havale ya da EFT yöntemi kullanılarak iftar bağışlanabilir. Son olarak ise iftar bağışı için derneğin ana binasına gidilebilir.
Elden yapılacak iftar bağışları için derneğin çalışma saatlerine dikkat etmek gerekir. Derneğin çalışma saatleri hafta içi 09.00/18.00 cumartesi günü 09.00/15.00 saatleri arasındadır. Pazar günü kapalı olan derneğe Pazar günleri elden bağış yapmak mümkün değildir.
İftar bağışının yapılacağı yerler Şefkat Eli Derneği’nin saha ekipleri tarafından belirlenir. Bağış bölgeleri ise derneğin faaliyet kapsamında yer alan bölgelerdir. Ramazan ayının gelmesiyle yapılan iftar bağışları için bir liste hazırlanır. Ekipler iftar bağışına ihtiyacı olan haneleri belirler ve bağışların bu hanelere ulaşmasını sağlarlar.
Yapılan bağışlar hane hane dağıtılabileceği gibi iftar yapmaya ihtiyaç duyan kişiler için iftar sofrası ve iftar çadırı kurularak da bağışların yerine getirilmesi sağlanabilir. Yapılan iftar bağışlarının teslim edilme anını içeren kayıtlar ve resimler de bağışı yapan kişilere ulaştırılır.